DARE TO ASK

Wala lang. May mga katanungan lang talagang bumabagabag sa kalooban ko nitong mga nakaraang araw. Puro tanong lang 'to, bunga ng kapraningan at ang katahimikan ng pag-upo sa inidoro.

Pero para magmukhang may silbi, una kong ibibida ang advocacy noon ng Philippine Daily Inquirer:

Dare to ask.

(Wow naman) :)

Sabi nga daw ni Lea Salonga bago siya mag-audition para sa Miss Saigon, "Why not the world?"

Sabi naman ni Romy Garduce bago niya maakyat ang Everest, "How hard can it be?"

Higit sa lahat, 'di malilimutan ang pagtatanong ni Ninoy Aquino bago siya lumipad pa-Pilipinas at mamatay sa tarmac ng airport, "Why can't I come home?"

'Yan ding mga tanong na 'yan ang nakapagpasimuno ng pagbabago. Mga simple, oo, pero nakapagdulot ng mga di-malilimutang tagpo sa kasaysayan ng Filipinas.

Kaya naman, ako naman ang magtatanong. Baka magbago ang takbo ng lipunang Filipino sa mga makabuluhan kong tanong.

[Note: 'Di ko na ilalagay dito ang tanong na "Puwede bang mag-softdrinks kapag coffee break?" Gasgas na kasi. Kaya naman, 'di na ako mag-aaksaya ng espasyo at magpapagod sa pagta-type ng tanong na "Puwede bang mag-softdrinks kapag coffee break?" ]

[Ilan pala sa mga katanungang ito ay inspired ng mga libro ni Bob Ong]

Sino ang nauna, manok o itlog?

Bakit may mga teleseryeng itlog sa ratings? Bakit may teleseryeng manok na manok ang pagkuha ng manonood kahit itlog na itlog naman ang content?

Bakit may mga bulok na teleserye? Bakit ipinagpipilitang gawing artista ang ilan sa mga nananalo sa reality shows na wala namang kaugnayan sa pag-aartista?

E bakit nga ba patok na patok ang reality shows? Reality nga ba ang mga 'yun?

Bakit ako mahilig sa reality shows?

Bakit ka mahilig sa reality shows? Kung hindi ka mahilig, kaya mo bang duraan sa mukha si Big Brother?

Bakit may pausong isa-isa araw-araw ang ipinapasok na housemates? Pabor ka ba rito? Bakit gustong-gusto mong mag-subscribe sa 24/7 channel service?

Bakit kaya nauuso ang 24/7? Bakit ko ito piniling ipasok bilang salita ng taon?

Bakit checked-out ang librong kailangan ko? May makikita ka bang librong "The Dehumanization of Man" ang title? Maaari mo bang ipagbigay-alam ang lokasyon? Puwede ko bang mahiram, sandali lang?

Bakit mahirap sa eskuwelahan? Mahirap ba talagang mag-aral? Kaya mo bang i-reverse psychology at sabihing nasa isip lang ng taong nakaka-D o F ang kahirapan ng mga subject?

Ano kaya ang ipinagkaiba kung hindi ka nag-grade one? Paano mo ba nasabing literado ka ngang tao? May pagkakaiba kaya, bukod sa boring na mga araw kasama ang teacher mo sa English na nagtuturo ng S-TV-IO-DO; boring na Math teacher na nagtuturo ng X+Y=1215125130 at age and geometry problems; boring mong mga recess time kasama ang mga tsismosang kusinera ng canteen; lunch time kung saan may nalaglag na blackboard eraser sa ulo mo, dahil nalimutan mong may inilagay ka palang eraser d'un para sana pambiktima ng mga magbubukas ng pinto; tsismisan sessions tungkol sa kabadingan ng teacher kasama ang barkada; pagnakaw ng tingin sa crush mo noong high school; pagnakaw ng cellphone ng kaklase mo galing sa bag niya? May kabuluhan nga ba ang ganitong nakagawian mong mga bagay dahil sa elementarya at high school?

Ano ba talaga ang distinksiyon ng kursong AB at BS? Bakit may ganyang ka-eklavuhan? Paraan lang ba 'to para makapag-promote ng diskriminasyon?

Bakit talamak ang diskriminasyon? Paano ito napaiigting ng media? Naipapalaganap ba ito ng mga pelikula?

Bakit may mga taong mahilig sa pelikula? Pelikula ni FPJ (sumalangit nawa)? Pelikula ni Panchito? Bakit nagtumpok ang mga lalaki sa isang stall sa Quiapo? Anong pelikula 'yun?

Bakit nauso ang Quiapo? Bakit may pirated DVD sa paligid ng Simbahan? Bakit 'pirated' ang tawag? 'Di ba puwedeng 'chinorva'?

Sino ang nagpauso ng DVD-9? Bakit hindi mo pa alam hanggang ngayon kung ano ang DVD-9?

Ang mura ng DVD ngayon ano? Sa halagang 80 pesos, mayroon ka nang isang bilog na bagay na naglalaman ng sampu hanggang labindalawang pelikula. Sa halagang 40 pesos, mayroon ka nang single DVD, madalas nga lang, walang case. Ang saya 'di ba?

Bakit si Jose Rizal ang nakadukdok sa piso? Gan'un ba siya ka-cheap? Hindi naman 'di ba? Sino ang nagpausong magkaroon ng 200 peso-bill para mailagay ang mukha ng tatay niya rito? Bakit tatlo ang nasa isanlibong piso?

Mukha bang pera ang mga taong naka-imprenta sa pera?

Mukha bang pera ang ilang mga tumatakbo ngayon sa politika? Gusto mong pangalanan natin sila?

Makapal ba ang mukha ng ilang nasa politika na ngayon? Gusto mo rin bang pangalanan natin sila?

Hindi ba dapat iniihaw nang buhay ang ilang mga nasa politika? Willing ka bang mag-provide ng grillers of all sizes? Paki-dala ng mga 4 feet ha, para special 'yung kanya. Ok lang ba sa'yo kung sa'kin na ang uling?

May mga cannibal ba talaga? Paano kaya nila kinakain ang tao? Hilaw? Luto? O half-cooked?

Bakit may half-cooked na pagkain? Masarap ba ang mga ganito? O timang lang talaga 'yung nagluto?

Alam ba ng nagluluto sa inyo ang sustansiya ng kinakain mo ngayon? Alam mo bang nalaglagan 'yan ng buhok niya kanina?

Ano ang silbi ng gulay sa katawan mo, bukod sa sinasabi ng nutritionists? Alam mo ba ang ginagawa ng roboflavin, ascorbic acid, calcium at iba pang minerals sa katawan mo, bukod sa sinasabi ng nutritionists? 'Di kaya mayroon silang conspiracy?

Bakit patok ang conspiracy theories? Mayroon ba silang karampatang aplikasyon sa buhay mo? May conspiracy theories ka bang naiisip? Hindi kaya ampon ka at pinagkakaisahan ng pamilya mo ngayon?

Interesado ba ang pamilya mo sa conspiracies? Interesado ba silang itapon ka sa kalawakan?

Nakapunta ka na ba sa Neptune? Ilang tao na nga ba ang nakapunta sa kalawakan? Si Shaider kaya, nakapunta na? Si Gloria? Pero naniniwala ka sa mga litratong galing sa outer space? Malay mo ba kung conspiracy lang 'yun?

Nakabibingi nga ba ang matataas na lugar? Kung gayon, nakabibingi ba ang altitude sa outer space?

Bakit may mga binging driver? As in binging-bingi?
[True to life stories]:
(1) Pasahero: Manong, bayad ho.
'Di kikibo ang driver. Ngawit na ang nag-aabot. Uulitin ni pasahero ang sigaw.
P (mas malakas): Manong, bayad ho.
'di pa rin kikibo ang driver.
Iba pang pasahero (sabay-sabay): Manong, bayad daw ho.
Driver: Bayad? (kukunin ang 20 peso-bill) saan 'to?
P: Mayhaligue ho, isa lang. [Mayhaligue: isang kalye sa Maynila.]
D: Saan?
P (mas malakas): Mayhaligue ho, isa lang.
D: Ilan?
P: Isa lang ho!
D: Isa lang?
IPP (sabay-sabay): Isa lang raw ho.
pagkalipas ng ilang sandali,
D: Sukli, o.
nang umabot na sa Mayhaligue,
P: Manong, para ho.
'Di titigil ang driver. Uulitin ng pasahero ang sigaw. Mas malakas.
P: Manong, para ho sa tabi!
Tuloy ang pagkaripas ng dyip. Isang kanto na ang inilayo mula sa Mayhaligue.
IPP (sabay-sabay, malakas): PARA NA RAW HO!
Ilang segundo ang tuloy ng pagkaripas bago huminto. Isa't kalahating kanto na ang inilayo, bababa si pasahero:
P (pabulong): Hay nako!
(2)P: Bayad nga ho, o.
'Di kikibo ang driver. Ngawit na ang nag-aabot. Uulitin ni pasahero ang sigaw, mas malakas.
P: BAYAD HO!
Tatanggapin ni manong driver ang 20 peso-bill.
P: Isa ho 'yang Batangas at isang Grand, estudyante pareho. [Batangas: isang kalye sa Maynila; Grand (Central): isang mall sa may Monumento sa Caloocan.]
Patuloy lang ang pagtakbo ng dyip. Walang kibo ang driver at patuloy lang sa pagkaripas.
Maya-maya,
P: Manong, 'yun pong sukli ng bente, isang Batangas po at isang Grand, estudyante.
D: Ha? Saan?
P (mas malakas): Isa pong Batangas at isang Grand. Estudyante.
D: Isang Batangas at?
P+IPP: Grand daw ho.
Lilipas pa ang mahabang panahon, at nang malapit na sa Batangas Street,
P (boses-galit): MANONG 'YUNG SUKLI HO NG BENTE! ISANG GRAND AT ISANG BATANGAS!
D: Grand at Batangas?
P: Opo.
Matagal na panahon uli. Batangas Street na.
D: Sukli, o.
*'Di siguro narinig ni driver na estudyante 'yung dalawa. Kulang ang sukli niya ng apat na piso. Hindi na nagreklamo ang dalawa. Nakakarindi.
**May nagbayad pa uli, dalwang matanda, at isandaan 'yung pera. Ikaw na ang mag-imagine kung ano ang nangyari sa kanila.

Bakit may mga pasaherong 'di na nagrereklamo kapag kulang ang sukli? Bakit may mga driver na kulang magsukli? Masarap ba silang sapakin nang sabay-sabay?

Bakit ma-cheverloo echusa ever ang chenes kemedu? Chakadoo echos chever? Charot?

Nauubusan na ba ako ng tanong? Bakit kaya?

May karugtong pa ba ito? Mapa-praning pa ba ako uli at magtatanong ng sangkaterbang mga tanong?

Ikaw kaya, sasagutin mo ba ang mga ito? Praning ka rin ba?

Dare to ask.

-------
P.S.: Mayroon yatang mga opensibang mga tanong, at nililinaw kong hindi ko layong makapanakit ng damdamin ninuman. Naintindihan mo ba 'tong P.S.? Kailangan pa ba 'to?

Dare to ask.